فشار خون به معنای فشاری است که خون در گردش به رگهای خونی وارد میکند. بیشترین فشار ناشی از پمپاژ خون توسط قلب است که به عنوان فشار خون سیستولیک شناخته میشود. فشار خون بالا یکی از شایعترین مشکلات سلامتی است و افزایش بیرویه آن میتواند منجر به سکته مغزی، نارسایی قلبی، حمله قلبی و مشکلات کلیوی شود.
فشار خون به توجه به شدت ایجاد آن به دو دسته تقسیم میشود: اولیه و ثانویه. افراد با فشار سیستولیک حداقل ۹۵ درصد فشار خون اولیه دارند که بدون علت خاص به دلیل عوامل ژنتیکی است و در مرحله پیشفشار خون نیاز به تغییر شیوه زندگی دارند. فشار خون ثانویه معمولاً به دلیل بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای کلیوی و استعمال دخانیات ایجاد میشود.
فعالیت ورزشی منظم با رابطه بین آورد و برد فشار خون تأثیر مثبت بر روی کاهش وزن و جلوگیری از چاقی و حفظ وزن در دامنهی نرمال دارد. ورزش همراه با رژیم غذایی کمچرب و کمنمک به افراد مبتلا به فشار خون کمک میکند تا از افزایش فشار خون جلوگیری کنند. تمرینات ورزشی میتوانند به کاهش فشار خون کمک کرده و به همین دلیل برای افراد دارای فشار خون بالا توصیه میشوند.
زمانی که افراد مبتلا به فشار خون بالا در حال انجام تمرین با وزنه هستند، فشار خون سیستولیک و ماکزیمم فشار خون شریانی ایجاد افزایش میشود. بیماران دارای فشار خون بالا (سیستولیک ۱۶۰ میلیمتر جیوه و دیاستولیک ۱۰ میلیمتر جیوه) باید از تمرین با وزنه اجتناب کنند. دیگر افرادی که دارای فشار خون هستند، میتوانند تمرینات مقاومتی انجام دهند. نقاط اثر در بیماران قلبی، نارسایی قلبی و بیماران فشار خونی، انجام تمرینات در محیطهای هوادار کمتر از ۵ درصد.
مقیاس فیزیولوژیکی (MET) یا معادل متابولیک فعالیت فیزیکی است.
رعایت تمرینات برای افراد دارای فشار خون در تمرینات با وزنه باید با وزنههای متوسط باشد و تکرارهای قبل تعیینشده محدود باشد. نوع تمرین باید بر اساس شرایط فرد تعیین شود. بیماران باید با شدت ۳۰ تا ۵۰ درصد از یک تکرار بیشینه، تمرین کنند. در تمرینات مقاومتی باید به کاهش فشار خون شریانی و اثرات بر فشار خون در طول انجام تمرینات و فشار روی قلب و ریهها توجه کرد.
نوع وسایلی که برای کار با وزنه استفاده میشود به هدف و توانایی فرد بستگی دارد. دستگاههای سیم و وزنه برای آنها توصیه میشود، استفاده از وسایلی که تحمل فشار بالاتر دارد و نیز کمککننده به تمرین صحیح کند. در انتخاب شدت تمرین بیشینه، مهم است که وزنه بهطور صحیح انتخاب شود. تمرین باید در مدت زمان کوتاه ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، با حداقل ۲ تا ۳ جلسه در هفته باشد و به همین دلیل باید برنامه تمرینی بر اساس فرد و نوع بیماری تنظیم شود.
رویهها:
• رویه ۱: وزنهای را انتخاب کنید که به راحتی آن را بین ۱۰ تا ۱۵ بار بلند کنید و در تکرار ۱۵ بار راحتی انجام دهید، ممکن است وزنه به مقدار درصدی که حداقل بیش از ۱۰ بار آن را بلند کردهاید افزایش یابد.
• رویه ۲: یک تکرار بیشینه را به دست آورید، سپس شروع به شدت ۳۰ تا ۵۰ درصد یک تکرار بیشینه برای مبتدیان پیشنهاد میشود که میتوانند شدت ۶۰ تا ۸۰ درصد یک تکرار بیشینه افراد با تجربه باشد.
روشهای شناسایی میزان شدت را میتوان بر مبنای وسیله مانند وزنههای آزاد (هالتر و دمبل)، دستگاههای سیم و یا وزنههای کمی با وزنههای سبک استفاده کرد. میزان درک فشار (فشاری که میزان درک فشار کار یا فعالیت انجامشده توسط فرد بیان میشود) به میزان از ۱۳ تا ۱۵ بیان میشود و نباید حین تمرین با وزنه افزایش یابد.
میزان درک فشار = RPE (rating of perceived exertion)